Сабабҳои гузаронидани тақсимоти ҳудуди миллӣ. 30 декабри соли 1922 Иттиҳоди Ҷумҳуриҳои Шӯравии Сотсиалистӣ (ИҶШС-СССР) бунёд гардид.
Тоҳир ибни Ҳусайн ва Абдуллоҳ ибни Тоҳир. Каме пас аз поёни фоҷеавии хонадони бармакӣ силсилаҳои дигари эронитабор ба корҳои идорӣ ҷалб гардиданд.
Сабабҳои асосии ба вуҷуд омадани фоҷеа.
Макон ва замони пайдоиши дини зардуштӣ. Асосгузори дини зардуштӣ пайғамбар Зардушт писари Гистасп буд. Ба андешаи аксарияти донишмандон ин дин дар байни асрҳои X – VII п.м.
Барои омӯзиши таърихи қадимтарин давлатҳои ориёӣ китоби Авеста ягона сарчашмаи хаттӣ мебошад. Дар ин китоб таърих дар шакли ривоят ва устура баён шудааст.
Пайдо шудани хоҷагии истеҳсолкунанда, яъне зироаткорӣ ва чорводорӣ, тақсимоти ҷамъиятии меҳнат, ба соҳаи мустақил табдил ёфтани ҳунармандӣ маҳсулнокии меҳнатро зиёд карда, барои пайдо шудани моликияти
Ориёиҳо аҷдоди қадими тоҷикон, эрониён, курдҳо, осетинҳо, паштуҳо ва баъзе халқҳои дигари эронизабон мебошанд. Мутобиқи маълумоти дақиқи сарчашмаҳои хаттӣ дар асрҳои IX – VIII п.м.
Ҷануби Туркманистон. Дар охири ҳазорсолаи V п.м. ба Туркманистони Ҷанубӣ, ба доманаҳои кӯҳи Копетдоғ аз Эрони Марказӣ ва Шимолӣ қабилаҳое омаданд, ки маданияти хос ва пешрафта доштанд.
Чуноне дар бобҳои гузашта таъкид шуд, баъди бунёди тартиботи Шӯравӣ дар тамоми ҳудуди мамлакати Шӯроҳо ҳизбҳои коммунистӣ яккаҳукмрон гардиданд.
Ҳуҷуми аввали амир Музаффархон ба водии Ҳисор.
Кассаҳои қарздиҳии уездӣ. Кассаҳои қарздиҳии уездиро дар замони ҳукуматдории подшоҳӣ «ташкилотҳои қарздиҳии халқӣ» меномиданд.
Давлати Селевкиён (солҳои 312-256 п.м.). Искандар фарзанди баркамол надошт ва пеш аз вафоташ касеро вориси худ таъин накард.
Кӯшишҳои ҷиддии ҳукумати Русия барои забти Осиёи Миёна аз охири солҳои 30 то миёнаи солҳои 50-уми асри XIX.
Зуҳури салҷуқиён.
Дар асрҳои IY-YIII муносибатҳои феодалӣ дар Варазрӯд, яъне Осиёи Миёнаи имрӯза тадриҷан ташаккул ёфтанд.