Фархангшиноси хамчун илми ҷамъбасткунандаи фанхои ҷамъиятӣ-гуманитариба раванди таълимии таълимидонишкадахои олии Тоҷикистон пурра ворид гардида, мавқеъ ва мақоми худро ёфтааст.
Эрон яке аз қадимтарин давлати Шарқи бостонӣ буда, таърихи беш аз 5-ҳазорсола дорад, ки мардуми онро дар давраҳои қадим ориёиҳо яъне ориф, наҷиб, покиза, донишманд аз хонаводаи нажоди сафед мегуф-танд
Мардуми Чин яке аз халқиятҳои қадимтарини Шарқ буда, осорҳои онҳо то ба имрӯз боқй монда, саҳми онҳо дар пешрафти тамаддуни ҷаҳонӣ ниҳоят бузург мебошад.
Дар таърихи башарият бори нахуст ду минтақаи маданӣ ба вуҷуд омадааст, ки яке минтақаи Шарқ ва дигаре минтақаи Аврупо буданд.
Маданият дар раванди таърих қонунҳои рушди худро дорад, ки он падидаи иҷтимоӣ буда, хосияти зеҳнӣ (субъективӣ)-ро дорост.
Сарзамини Тоҷикистони имрӯза таъриху мадани-яти қадима дорад, ки осорҳои хаттӣ, санъат, меъморӣ, шаҳрсозй, ақидаҳои илмӣ ва анъанаҳои иҷтимоӣ исбо-ти он аст.
Дар мамлакатҳои Аврупои ғарбӣ ва марказӣ дар байни асрҳои миёна ва Аҳди Ҷадид марҳилаи гузари-ше ба вуҷуд омад, ки онро аз рӯӣ хусусиятҳояш Эҳё но-миданд.
Мисри қадим – яке аз давлати қадимтарини Шарқи бостонӣ буда, дар қисмати шимолу шарқии Африқо соҳили дарёи Нил таъсис ёфтааст.
Заминаҳои маданият ва предметҳои он дар сохти ҷомеаи ибтидой бо баробари пайдоиши инсон шурӯъ гардида, зинаҳои камолот (ба мисли маданияти замо-ни антиқӣ, эҳёи мусулмонӣ, ренессанс, маданияти мая, мад
Агар сухан аз боби фарҳанги волои давраҳои аср-ҳои миёнаи мардуми ориёиҳо ва ё форсҳо дар аҳди Со-сониён (асрҳои III-VII) равад.
Фарҳангшиносӣ яке аз илмҳои ҷомеавӣ шинохта шуда, дорои хусусиятҳои хоси фалсафии худ мебошад.
Оид ба омилҳое, ки ба рушду нумӯи фарҳанг му-соидат мекунанд миёни муҳаққиқон баҳсу талошҳои тӯлонӣ давом дорад.
Дар таърихи маданияти халқи тоҷик замони Эхёи Аҷам пурмахсултарин давраи инкишоф буда, xунбиши бузурги таърихию фархангиба вуқӯъ пайвастааст.
Як гурӯҳ олимон ва бостоншиносон аз рӯи дасто-вардҳои фарҳангию бозёфтҳои археологӣ маълум кар-данд, ки маркази гаҳвораи тамаддуни ҷаҳонӣ Шарқи бостон аст.
Барои таҳқиқи фарҳанги нимаи дуюми асри XVIII ва ибтидои асри XIX- и халқи тоҷик асари машҳури Муҳаммад Яъқуб «Гулшан-ул-мулук » ба аҳамияти калон соҳиб аст.