Дар давраи атиқа масъалаи ҷустуҷӯи шаклҳои беҳтарини идоракунии давлат ва ҷомеа доимо дар маркази диққати мутафаккирон қарор дошт.
Таносуби байни арзишҳои сиёсӣ ва воқеияти сиёсӣ ҳеҷ гоҳ наметавонад бо ҳам мувофиқат намояд. Бинобар ин, таҳлили демократия бо назардошти амалияи сиёсӣ моҳияти онро ба таври дигар муайян менамояд.
Фаъолияти сиёсӣ, аз як ҷониб, яке аз шаклҳои фаъолияти ҷамъиятӣ ба шумор рафта, аз ҷониби дигар, амалҳои гуногуни субъектҳои сиёсат мебошад, ки бо ҳалли масъалаҳои сиёсӣ алоқамандӣ дорад.
Сарварӣ ҳамчун механизми таъсиррасонӣ ба оммаи мардум навъҳои мухталиф дорад. Гуногунрангии сарварӣ, пеш аз ҳама, аз табиати иҷтимоию сиёсии сарварон вобаста аст.
Дар замони муосир дарки моҳияти сиёсат хеле душвор аст. Аслан, моҳияти онро мувофиқи мавқеи истифодашавиаш муайян менамоянд.
Олимону муҳаққиқон, пеш аз ҳама, элитаи кушода ва пӯшидаро аз ҳам фарқ менамоянд. Элитаи пӯшида ҳангоми ташаккулдиҳии худ меъёрҳои хеле вазнини интихоби аъзоёнро истифода менамояд.
Сарварони сиёсӣ дар ҷомеа як қатор вазифаҳои муҳимми ҷамъиятиро иҷро менамоянд. Сиёсатшиноси амрикоӣ Р.Такер вазифаҳои сарвари сиёсиро ба таври зерин нишон додааст: 1.
Таҳлили фаъолияти ҳизбҳои сиёсӣ нишон медиҳад, ки дар миёни онҳо доимо муносибатҳои мутақобила ба назар мерасанд. Инчунин, дар миёни ҳизбҳои сиёсӣ ва давлат низ муносибатҳои мухталиф дида мешаванд.
Таърих мисолҳои зиёдеро медонад, ки дар марҳилаҳои тақдирсози таърихӣ шахсиятҳое пайдо мешаванд, ки миллатҳо ва давлатҳоро аз нестшавӣ эмин медоранд.
Сиёсат аз рӯйи дараҷаи амалишавии худ ба сиёсати ҷаҳонӣ, сиёсати давлатӣ (миллӣ) ва сиёсати минтақавӣ ҷудо мешавад.
Ҳудуд, аҳолӣ ва ҳокимияти расмӣ унсурҳои асосии давлат дониста мешаванд: 1.Ҳудуд. Ҳар як давлат аз рӯйи ҳудуди худ аз давлатҳои дигар фарқ мекунад.
Мафҳуми «идеология» тахминан дусад сол пеш пайдо шуда буд. Дар илм бори аввал мафҳуми мазкур аз ҷониби файласуфи франсавӣ Дестюд де Траси мавриди истифода қарор гирифтааст.
Бояд гуфт, ки сиёсатшиносӣ ҳамчун илм дар ҷомеа як қатор вазифаҳои муайянро иҷро менамояд. Аммо аз миёни онҳо иҷроиши вазифаҳои зерин барои сиёсатшиносӣ хеле муҳим мебошанд: Вазифаи методологӣ.
Пайдоиш ва рушду инкишофи ҳизбҳо ва системаҳои ҳизбӣ бо пайдоиши инқилобҳои буржуазӣ алоқамандии зич доранд.
Дар шароити режими демократӣ шаҳрвандони мамлакат сарчашмаи ҳокимият дониста мешаванд. Ҳокимияти давлатӣ аз ҷониби шаҳрвандон интихоб гардида, интихобот ба таври озоду шаффоф баргузор мешавад.