Таносуби байни арзишҳои сиёсӣ ва воқеияти сиёсӣ ҳеҷ гоҳ наметавонад бо ҳам мувофиқат намояд. Бинобар ин, таҳлили демократия бо назардошти амалияи сиёсӣ моҳияти онро ба таври дигар муайян менамояд.
Ҳудуд, аҳолӣ ва ҳокимияти расмӣ унсурҳои асосии давлат дониста мешаванд: 1.Ҳудуд. Ҳар як давлат аз рӯйи ҳудуди худ аз давлатҳои дигар фарқ мекунад.
Ба ақидаи сиёсатшиноси рус К.С. Гаджиев демократияи Юнони қадим бо нишонаҳои асосии худ аз демократияи замони муосир тафовути ҷиддӣ дорад.
Дар замони муосир дарки моҳияти сиёсат хеле душвор аст. Аслан, моҳияти онро мувофиқи мавқеи истифодашавиаш муайян менамоянд.
Дар давраи атиқа масъалаи ҷустуҷӯи шаклҳои беҳтарини идоракунии давлат ва ҷомеа доимо дар маркази диққати мутафаккирон қарор дошт.
Сарварони сиёсӣ дар ҷомеа як қатор вазифаҳои муҳимми ҷамъиятиро иҷро менамоянд. Сиёсатшиноси амрикоӣ Р.Такер вазифаҳои сарвари сиёсиро ба таври зерин нишон додааст: 1.
Олимону муҳаққиқон, пеш аз ҳама, элитаи кушода ва пӯшидаро аз ҳам фарқ менамоянд. Элитаи пӯшида ҳангоми ташаккулдиҳии худ меъёрҳои хеле вазнини интихоби аъзоёнро истифода менамояд.
Фаъолияти сиёсӣ, аз як ҷониб, яке аз шаклҳои фаъолияти ҷамъиятӣ ба шумор рафта, аз ҷониби дигар, амалҳои гуногуни субъектҳои сиёсат мебошад, ки бо ҳалли масъалаҳои сиёсӣ алоқамандӣ дорад.
Равандҳои сиёсӣ ба ду навъ тақсим мешаванд: равандҳои сиёсии дохилӣ ва хориҷӣ.
Сиёсат аз рӯйи дараҷаи амалишавии худ ба сиёсати ҷаҳонӣ, сиёсати давлатӣ (миллӣ) ва сиёсати минтақавӣ ҷудо мешавад.
Бояд гуфт, ки сиёсатшиносӣ ҳамчун илм дар ҷомеа як қатор вазифаҳои муайянро иҷро менамояд. Аммо аз миёни онҳо иҷроиши вазифаҳои зерин барои сиёсатшиносӣ хеле муҳим мебошанд: Вазифаи методологӣ.
Пайдоиш ва рушду инкишофи ҳизбҳо ва системаҳои ҳизбӣ бо пайдоиши инқилобҳои буржуазӣ алоқамандии зич доранд.
Таҳлили фаъолияти ҳизбҳои сиёсӣ нишон медиҳад, ки дар миёни онҳо доимо муносибатҳои мутақобила ба назар мерасанд. Инчунин, дар миёни ҳизбҳои сиёсӣ ва давлат низ муносибатҳои мухталиф дида мешаванд.
Дар илмҳои сиёсӣ таснифоти мухталифи режими сиёсиро мушоҳида намудан мумкин аст.
Мафҳуми «идеология» тахминан дусад сол пеш пайдо шуда буд. Дар илм бори аввал мафҳуми мазкур аз ҷониби файласуфи франсавӣ Дестюд де Траси мавриди истифода қарор гирифтааст.