Ҳокимият яке аз категорияҳои муҳимми фанни сиёсатшиносӣ ба шумор рафта, бо сиёсат алоқамандии зич дорад.
Дар замони муосир интихобот яке аз меъёрҳои асосие мебошад, ки ба воситаи он иштироки шаҳрвандон дар ташаккули мақомоти ҳокимияти давлатӣ таъмин карда мешавад.
Нобиғаи бузурги миллати тоҷик Абӯалӣ ибни Сино (980-1037) низ мавзӯи илмҳоро ба таври худ ба ду қисм тақсим намудааст. Якум, мавзӯе, ки марбути инсон аст, монанди рафтору кирдор ва ғ.
Имоми Аъзам (р) аз огоҳтарин марди дунёи сиёсат, соҳиби истеъдоди фавқулода дар илму фазл мебошад, ки аз асри VIII то имрӯз ҳамчун нобиғаи қарнҳо шинохта мешавад.
Абӯалӣ Ҳасан ибни Алии Тӯсӣ (1018-1092), ки бо тахаллуси Низомулмулк машҳур аст, яке аз мутафаккирони машҳури тоҷику форс мебошад.
Категорияҳои сиёсатшиносӣ дорои хусусиятҳои махсус буда, алоқаҳои мавҷудаи воқеияти сиёсиро инъикос менамоянд.
Объект ва предмети сиёсатшиносӣ мураккаб ва гуногунпаҳлу буда, онро бо илмҳои дигари ҷомеашиносию гуманитарӣ алоқаманд мегардонанд.
Сиёсат ҳамчун санъат на танҳо талабгори дониш аст, балки қобилияти ба созиш омадан ва истифодаи фиреби сиёсӣ, инчунин истеъдоди аз паси худ бурда тавонистани оммаи мардум, ояндабинӣ намудани ра
Системаи сиёсии ҳар як мамлакат, ки дорои хусусиятҳои хосси рушду инкишофи худ мебошад, дар зери таъсири як қатор омилҳо ташаккул меёбад.
Дар замони муосир ҳарчанд демократия ба таври васеъ паҳн гардида, эътироф шуда бошад ҳам, ҳанӯз ҳам шумораи ками аҳолии кураи замин дар шароити ин навъи идоракунӣ умр ба сар мебаранд.
Ба ақидаи Томас Гоббс (1588-1679) ҳокимият воситаест, ки бо ёрии он дар оянда неъматҳо ба даст оварда мешаванд ва аз ин рӯ, мубориза барои ҳокимият нишонаи асосии ҳаёт буда, то дами марг идома меёбад.
Намояндаи дигари илму фарҳанги форсу тоҷик (асри ХIV) Мир Сайид Алии Ҳамадонӣ (1314-1386) мебошад.
Мутафаккирони зиёд оид ба сиёсат ақидаронӣ намуда, онро ба таври мухталиф маънидод намудаанд. Масалан, ба ақидаи Афлотун, сиёсат – ин санъати шоҳӣ нисбати идора намудани инсонҳо аст.
Дар баробари андешаҳои сиёсие, ки пайдоиш ва рушди муносибатҳои капиталистиро асоснок намудаанд, инчунин дар ин давра гурӯҳи дигари мутафаккироне пайдо мегарданд, ки сохтори сармоядориро шадидан танқи
Пайдоиш ва рушду инкишофи ташкилот ва ҳаракатҳои ҷамъиятӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳанӯз аз охири солҳои 80-ум ва ибтидои солҳои 90-уми асри гузашта оғоз гардида буд.