Дар замони муосир иттиҳодияҳои мухталифи ҷамъиятӣ дар системаи сиёсии ҷомеа мавқеи махсусро ишғол менамоянд. Онҳо дар шаклҳои мухталиф зоҳир гардида, ташаккул меёбанд.
Таърих мисолҳои зиёдеро медонад, ки дар марҳилаҳои тақдирсози таърихӣ шахсиятҳое пайдо мешаванд, ки миллатҳо ва давлатҳоро аз нестшавӣ эмин медоранд.
Равандҳои сиёсӣ ба ду навъ тақсим мешаванд: равандҳои сиёсии дохилӣ ва хориҷӣ.
Мафҳуми сиёсатшиносӣ дар аксари забонҳои дунё бо калимаи политология ифода меёбад.
Айни замон дар амалияи сиёсию ҷамъиятӣ шаклҳо ва навъҳои мухталифи демократия мавҷуд аст.
Ташкилот ва ҳаракатҳои ҷамъиятӣ барои ба даст овардани ҳокимияти сиёсӣ мубориза намебаранд ва ҳатто аз болои он назорат намуданро низ барои худ раво намебинанд.
Давлат дар натиҷаи рушду инкишофи ҷомеа ва мураккаб гардидани муносибатҳои ҷамъиятӣ пайдо гардидааст. Дар илмҳои сиёсӣ нисбат ба пайдоиши давлат назарияҳои мухталиф ташаккул дода шудаанд.
Фаъолияти сиёсӣ, аз як ҷониб, яке аз шаклҳои фаъолияти ҷамъиятӣ ба шумор рафта, аз ҷониби дигар, амалҳои гуногуни субъектҳои сиёсат мебошад, ки бо ҳалли масъалаҳои сиёсӣ алоқамандӣ дорад.
Дар замони муосир дарки моҳияти сиёсат хеле душвор аст. Аслан, моҳияти онро мувофиқи мавқеи истифодашавиаш муайян менамоянд.
Нақш ва мавқеи ҳизб дар системаи сиёсӣ дар бештари мавридҳо ба воситаи вазифаҳои он муайян карда мешавад. Иҷроиши вазифаҳо самти фаъолияти ҳизбҳои сиёсиро инъикос менамоянд.
Дар шароити муосир давлатеро пайдо кардан мушкил аст, ки он характери иҷтимоӣ надошта бошад. Аксари давлатҳои дунё ҳатто дар қонунҳои асосии хеш худро давлати иҷтимоӣ муаррифӣ менамоянд.
Ҳизбҳои сиёсии ҷаҳон хеле гуногунранг мебошанд. Истифодаи типологияи ҳизбҳои сиёсӣ имкон медиҳад, ки гуногунрангии онҳо мушаххас ва муайян карда шавад.
Сиёсат аз рӯйи дараҷаи амалишавии худ ба сиёсати ҷаҳонӣ, сиёсати давлатӣ (миллӣ) ва сиёсати минтақавӣ ҷудо мешавад.
Нобиғаи бузурги миллати тоҷик Абӯалӣ ибни Сино (980-1037) низ мавзӯи илмҳоро ба таври худ ба ду қисм тақсим намудааст. Якум, мавзӯе, ки марбути инсон аст, монанди рафтору кирдор ва ғ.
Демократия ҳамчун шакли ҳокимият, пеш аз ҳама, хусусияти меъёрӣ дорад.