Нафсу шайтон мебаранд аз раҳ туро. То биандозанд андар чаҳ туро. Фармуда Фаридуддини Аттор. Кору кирдори ношоиста, амали номатлуб касро аз роҳи дурусти ҳаёт гардонда, ӯро рӯ ба табоҳиву заволӣ меорад.
Нақша: Мазмуни асар;Образи Қоришкамба;Хулоса. Судхӯр аз пули худ нон шиканад гар ба масал, Шиша сандон шиканад, атола дандон шиканад.
Инсон дар рӯи замин сарчашмаи ҳамаи ободиҳо, озодиҳо ва пешравию комёбиҳои ҳаёт аст. Тамоми мавҷудоти олам маҳз тавассути меҳнати фидокоронаи инсони асил арзи ҳастӣ мекунанд.
“Меҳргон яке аз куҳантарин ҷашнҳои мардуми ориёинажод буда, гузаштагонамон онро ҳамчун ситоишу ниёиши Меҳр ё Митро ва рамзи аҳду паймон ва дӯстиву муҳаббати ойини меҳрпарастӣ таъбир кардаанд.
Модар дар ҳаёти кас ҳама чиз аст: тасалло дар маълумию имдодгарӣ, дар бадбахтӣ, қувва дар заифӣ, нур дар дили сиёҳӣ шаб. Хулоса, вай чашмаи шафқат, саховат, муқаддимаи ҳаловату осоиш аст. Модар!
Ҳунар омӯз, к-аз ҳунармандӣ, Даркушоӣ кунӣ, на дарбандӣ. Низомии Ганҷавӣ Ҳунар, қобилият, кордонӣ, касб, пеша фазилати инсонист, ки ҳамеша инсонро сарфарозу бахтиёр мегардонад.
Бузургии шахс ба фурӯтаниву дониш, ақлу заковати инсон бошад на ба молу чоҳӣ ӯ. Аз ин хотир агар инсон чи қадаре, ки фурӯтан бошад, пас ӯ ҳамон қадар боақлу дониш хоҳад буд.
Нуриддин Абдураҳмони Ҷомӣ аз шоирон ва олимони намоёни адабиёти қарни XV-и тоҷик буда, дар вилояти Ҷоми Афғонистон зоида шудааст.
Тоҷикистон, меҳри покат дар дилу ҷони ман аст, Офтоби шӯълапошат соя бар сад гулшан аст. Меҳри поки мардумат меҳри бузурги модарон, Мардуми меҳмоннавозат фахри даврони ман аст.
Дониш андар дил чароғи равшан аст, В-аз ҳама бад бар тани my ҷавшан аст.
Иқтидори таълиму тарбия, ақлу заковати бепоёни инсон чунон пеш рафтааст, ки башарият дар таърихи ҳазорсолаи муққадам дар шигифт мондааст.
Нақша: Ҳаёти илмӣ, мадании асрҳои ХV- ХVIҲаёти адабии асрҳои ХV-ХVIХулоса Қайд кардан зарур аст, ки ҳаёти илмӣ ва маданӣ дар асрҳои ХV-ХVI дар сарзамини Осиёи Миёнаву Хуросон то як андоза рушду нумӯъ
Нақша: Сарсухан Ҳаёти мухтасари шоирМазмуни асосии достонХулоса Абулқосим Лоҳутӣ зодаи шаҳри кирмоншоҳи Эрон буда, ҳамчун шоири бузургу тавонои асри ХХ шинохтаву эътироф гардидааст.
Аҳмади Дониш аз шинохтатарин адиби равшанфикри тоҷик мебошад. Ӯ зодаи шаҳри Бухоро буда, дар ин макони маърифатпарвар касби илм намудааст.
Зан агар оташ намешуд хом мемондем мо, Норасида бодае дар ҷом мемондем мо. Модар! Калимаест зебо ва шуниданаш гуворо. Калимаест, ки ҳатто аз зебоии гул нозанинтар аст.