Асосхои кор бо Мicrosoft Excel

Барномаи Excel имконият медихад, ки ракамҳоро дар андозаҳои гоногун истифода намоем. Ба андоза гирифтани ракамҳо барои инъикоси ракамҳо дар шакли пул ё фоиз, хамчунин барои яклукт намуданри дахиҳо истифода мешавад, ки дарки онҳоро хеле осон мегардонад. Ячейкаҳои чудо карда шударо андоза банди намудан мумкин аст, дар ин маврид аз панели асбобҳо Андозабанди (Форматирование), тирезаи диалог .

Андозаи ячейкаҳо ё менюи контексти истифода бурдан чоиз аст. Хангоми Андозабанди тасвири он тагйир ёфта мохияти раками инъикос ёбанда бе тагйир мемонад. Барои зикр накардани ракамҳо андози Умуми (Общий ) мукаррар карда шудааст.Ин андоза сифр надорад, ки ба мохияти ракам бетаъсир аст. Масалан, агар шумо раками 010, 50 ро ирсол созед, он 10,5 инъикос меёбад, ки маънони харду як аст. Аз ин ру, барномаи Excel сифри дар аввал ва охир омадаро инъкос намекунад .

Истифодаи панели Андозабанди.

Барои тавассути панел андозабанди намудан ячейкаи алохида чудо намоед, баъд тугмачаро дар болои яке аз нишондихандаро пахш намоед, то ки аз он истифода баред .

Агар хангоми андозабанди яке аз ракамҳои гайрисифри партофта шавад, он гох ин чунин маъно дорад, ки раками инъикосшаванда яклухт шудааст. Масалан, агар 9.45 баъди вергул бо як ракам инъикос ёбед, он чун 9.5 акс меёбад. Агар раками 9.75 яклухт шавад, он хамчун раками 10 акс меёбад.

Хамин тарик, андозабанди факат ба шакли тасвир таъсир мерасонад, мазмун бетагйир мемонад. Тугмачаро дар ячейка пахш кунед ва ба сатр нигаред, раками, ки ба ячейка ирсол дода будед, навобаста ба андозабанди дар шакли ибтидоиаш акс меёбад

Ворид ва ҳоричкунии ячейкаҳо .

Баъзан зарурияти ворид ва ҳоричкунии ячейкаҳо дар кисмати варакаҳои кори бе вориду ҳоричи сатрҳои пурра ва сутунҳо зарур мешавад. Масалан, дар расми 1кисми вараки лоихаи гузориш ба барномаи Windows NT инъикос ёфтааст. Супоришҳо дар сутуни A-D дода шуда, компонентҳои лоихи (масалан таъмини барномави ) дар сутуни E дода шудааст. Агар ба шумо барои 10 Октябр якчанд супоришҳо илова кардани бошед, шумо сатри нав ворид карда наметавонем, зеро ки дар руйхати дар руйхати компонентҳо дар сутуни Е чойҳои ҳоли ба миён меояд. Ба чои он шумо дар сутуни A-D гузашта метавонед.

Расми 1

Барои гузоштани ячейкаи нав диапазон чудо намоед, баъд тугмаи рости мушакро пахш кунед ва дар менюи контексти нуктаи «Добавить ячейки» – ячейки лова кунед (Insert)- ро интиҳоб намоед. Хангоми ворид ё ҳоричи сатр ё сутун Excel ба таври автомати сатр ё сутуни наздиктаринро тела медихад. Агар ячейка ворид ё ҳорич карда шавад, он гох барои барнома ахбори иловаги оиди чи тавр чойивазкунии ячейкаҳои наздии зарур. Аз ин ру, тирезаи диалог (Добавление ячеек) ё тирезаи далог (Удаление ячеек) кушода мешавад.расми 2.

Расми 2

ТАРЗ{ОИ ГУЗАРОНИДАНИ АМАЛИЁҲО БО МАЪЛУМОТ[ОИ ЯЧЕЙКА{О

Бо маълумот[ои ячейкадои чадвал амалиети зеринро ичро намудан мумкин аст;

• нобудсохтан
• ба дигар ячейка кучонидан
• ба дигар ячейка нусхабардорй намудан
• таздэир ва иваз намудан
• иваз намудани шакли маьпумот.

Тартиби ичрои амалиети номбаршударо муфассалтар дида мебароем: Сокит кардани информатсия[ои дохили ячейка:

1. курсорро ба ячейкаи лозимй мегуэорем 2.тугмаи Delete-po дар клавиатура пахш менамоем.

Ба дигар ячейка гузаронидани информатеияи дохилн ячейка:

1. аз менюи программа банди Правка ва аз зерменюи пайдогар-дида командаи Вырезать-ро интиҳоб менамоем
2. курсорро ба ячейкае мегуэорем, ки информатсия бояд ба он крчонида шавад

______________________________________________ 105

1. дар менюи программа банди Правка ва дар эерменюи пайдо-

Нусхабардорй кардани информатсияи як ячейка ба ячейкаи

1. аз менюи программа банди Правка ва аз зерменюи пайдо гардида командаи Копировать-ро интиҳоб менамоем
2. курсорро ба ячэйкав мегузорвм, ки бояд ба он информатсия нусхабардорй карда шавад
3. аз менюи программа банди Правка ва дар зерменюи пайдо-гардида командаи Вставить-ро ингиҳоб менамоем.

Тахриркунй ва тапшрдихии информатсияи дохили ячейка:

1 курсорро ба ячейкаи лозимй мегузорвм

1. дар клавиатура тугмаи функсионалии CZ3″P° пахш менамоем
2. информатсияи дохили ячейкаро тахрир ё иваз намуда тугмаи

-ро пахш менамоем.

1. Амалиети номбаркардашударо бо ёрии i&i&mwwb

Вставить Специальная ест aei

Удалить Очистить

примечание

рости муш низ ичро кардан аст. Барои ин нишондихандаи мушро ба ячейкаи лозимй гузошта, тугмаи рости онро пахш менамоем. Дар экран менюи ёрирзсон пайдо мвгердад. Аз ин меню банди лозимиро интиҳоб намуда, амалиети заруриро ичро менамоем.

1. Амалиети ба дигар ячейка крюнидан ва ^ нусхабардорй намудани маълумотхрро бо

ёрии муш хам ичро намудан мумкин аст. Барои крчоиидани маьлумотко нишондикандаи мушро ба рамкаи ячейкаи лозимо мегузорем ва хангоми шакли тирчвро гирифтвни он, тугмаи чапи мушро пахшкунон нишондих&ндаро то ячейкае мелаажонем, ки информатсия бояд дар он цойгир карда шавад. Б&рои нусхабардорй намудани маълумот бо~ шад, айнаи хамин амалиётро ханаоми пахши тугмаи \ZH\ ичро менамоем.

1. Амалиети номбаркардашударо на танхр бо як ячейка, балки бо диапазони ячейквхр низ ичро намудан мумкин аст. Барои ин new аз хвма диапазони ячейках&и цадвалро чудо карданпоэим аст. Диапазонхрро хам бо ёрии муш ва хрм ба воси-таи тугмщои клавиатура чудо намудан мумкин аст:

• чудо намудани диапазону ячейкаро бо ёрии муш. Нишонди^андаи мушро 6а ячейкам якуми диапазон мегузо-рем ва тугмаи чапи оиро пахшкунон хамаи ячейкахри диа-паэонро фаро мегирем. Барои бекор намудани амали чудокунй, берун аз создай диапазон тугмаи чапи мущро пахш карда cap медикам в дар клавиатура тугмаи Ед-ро пахш менамоем.
• чудонунии диапазоне/ ячеикахр бо ёрии тугмэх, ои кла­виатура. Курсорро 6а ячейкаи аввапи диапазон мегузорем ва тугмаи функсионалии ЬД-ро пахш карда, бо ёрии тугмахри идоракунии курсор диапазонро чудо менамоем.

Иваз намудшш шахли информатешш дожили ячейка. Тавре ки хуччатхри матниро дар Word бо усулхри гуногун крлиббандй намудан мумкин буд, дар Excel низ информат-сияи Китобхри кориро крлиббандй менамоянд. Азбаски хар гуна информатсня дар ячейкахри чадвалхр нигох, дошта мешаванд, бинобар он амалиёти ^олиббандй дар програм-

маи Excel бештар ба ячейках.© нигаронида шудааст. Ин-

…… – I——11..—i

Формат ячеек

Число

107

! T верхний индекс ] Г” нигкжй нидекс

Шрифт типа TrueType. Шрифт будет использован как для вывода не *фан, так и для печати.

ОК

Расми 31, Равзанаи крлнббандии ячейках, ои яддвал х, аигоми фаъол будани тугмаи кабатии Шрифт

форматсияи ячейкадоро бо тарзх.ои гуногун чойгир кардан, ранги замина ва хаткой сархадии онҳоро тагаир додан, на-муди гуногуни хуруфҳо, андозах, о ва шакдх, ои зо^иршавии онд, оро исхифода бурдан, информатоияи ячейках^оро аз ис-тифодабарандагони тасодуфй химоя намудан ва гайра аз чумлаи он амалиёгест, ки ба крлиббандии ячейкаҳои чддвал дахл доранд.

Барои иваз намудани шакди информатсияи ячейка кур­сорро ба дохили он мегузорем ва аз менюи программа бан-ди Формат ва дар зерменюи пайдогардида зербанди Ячей-ки-ро интиҳоб менамоем. Дар экран равзанаи робитавии колиббандйи ячейкало пайдо мегардад (Расми 31).

Аз раем дида мешавад, ки ин равзана дорой тугмаҳои Кабатии зерин аст:

Число (Адад – Number) – аз ин тугма вакт« истифода мебаранд, агар шакли адади дар дохили ячейкабударо иваз намудан зарур бошад. Ададҳо дар шакли форматхри умуми, пули, молиявй ва гайра дода мешаванд.

Выравнивание (Росткунй ~ Alignment) – аз имкониягҳои ин тугмаи кдбатй вакте истифода мебаранд, ки агар ин­форматсияи дар ячейка бударо бо усулх, ои гуногун чойгир намудан зарур бошад: ба, таври горизонтали (аз чап, дар мархаз, аз рост» мунтазам нисбат ба бари ячейка ва гайра), ба таври вертикали (аз боло, аз иоён, мунтазам нисбат ба баландии ячейка ва Fafipa), дар тахти ягон кукч ва гайра.

Шр”Фт Р^УРУФ – Font) – командахри ин тугма имконият медихднд, ки намуд, андоза ва тарзхри зохиршавии х.уруфи ячейка тагйир дода шавад.

Граница (Худуд – Border) – аз имкониятхри ин тугмаи кабатй истифода бурда ранг, шакл ва дарачаи гафсии хатдои сархадии ячейкаро иваз намудан мумкин аст.

Вид (Намуд – View) – аз ин тугмаи кабатй истифода бурда, ранги заминай ячейка ва накшу нигорҳои онро тагйир додан мумкин аст.

Защита (Х, имоя – Protect) – аз имҳониятх.ои ин тугмаи кабатй истифода бурда, информатсияи ячейкаро аз даҳолатҳои тасодуфй химоя намудан ё формулаи дар ончойгиршударо ноайён (махфй) гардонидан мумкин аст. Информатсияи ячейка бо рохл нишонагуэории махфй (па-рол) эдамоя карда мешавад. Бс донистани парол иваз наму-дани ннформатсияи ячейка гайриимкон мегардад.

Агар истифодабарандаи компютер функсияи тугмахри кдбатии равзанаи робитавии Формат ячеек-ро дуруст аз худ намояд, он гох, чадвалхда ба воситаи Excel тайёр намудаи у дар экран ё когаз дар шакли хеле дилкаш ва шинам инъи-кос меёбанд.

1. Кадом амалиётро бо маълумотхри ячейка^ ва диапазонной ч, адвал гузаронидан мумкин аст?
2. Шумо кадом тарной ичрои ин амалиётро мадонед?
3. Ба фикри Шумо и^рои амаливт ба воситаи командами менюи про­грамма осоктар аст ё бо ёрии имкониятхри муш ва ё клавиатура?
4. Колиббандии ячейками чадвапи MS Excel гуфта гуэаронидани ка­дом амвлиёт дар назар дошта шудааст?
5. Равзанаи рабитавии крлиббандии ячейкахр чй ном дорад? Онро чй

тавр мекушоянд?

1. Функсияи тугмаи кабатии Защита-и равзанаи робитавии Формат

ячеек аз чй иборат аст?

. .

1. Матни мавзуъро бодик^ат ҳонед ва амаяиёти асосии кар бо ячейкахри чадвалро ном&ар намоед.
2. Файли Да рои мяшц-ро кушоед ва ба воситаи командахри менюи Excel бо ячейкаҳои Варакм кории Мисолх, о амалиёти сокиткунП, нусхабардорй ва кучонидани маълумотхрро гузаронед.
3. Амалиёти болоиро ба воситаи имкониятх.ои муш такрор намовд, Ка­дом тара ба фихри Шумо осонтар аст?
4. Амалиёти содитхунй, нусхабардорй вв кучонидани маълумотхрро бо хар ду тарэ бо я гон диапазони ячейкахри чадвали Мисолҳо гуэаронед,
5. Равзанаи робитавии Формат ячеек-ро кушоед ва онро муоина на­мовд. Бо навбат хар як тугмаи крбатии онро пахш кунед ва Бинед, ки шакли равэана чй тавр тагёир меёбад,
6. Функсияи тупдахри >9абатии Число, Вь1равнивание, Шрифт, Граница, Вид ва Защита-и равзанаи робитавии Формат ячеек-pa шврх, дихвд.
7. Бо ёрии имкониятхри равзанаи робитавии Формат ячеек инфор­матсияи ячейкаҳои чодвали Мисолҳо-ро бо тарзхри гуногун нойгар куивд, ранги замина за хатхри сарх.адии онх, оро тагйир дихэд, наму-ди гуногуни хуруфхр, андоэахр ва шакпхри эох.иршавии онхрро ис-тифода бурда, шакли информатсияи дохили ячейкахри онро тагйир

дихвд.

1. Файли Дврси мши^ро аз иав дар диск сабт камоед.
2. ТАРЗҲОИ ГУЗАРО1ШДА1Ш АМАЛИЁТ БО САТРУ СУТУИҲОИ НМВАЛ

Бо сатрҳо ва сутунхри чадвал амалиёти зерюфо и^ро намудан мумкин аст:

• чудо намудани сатр & сутун
• сок^т оохтани информэтсияи сатр ё сутуни ч^удокардашуда
• ба дигар сатр куМонидан ё нусхабардорй намудани инфор­матсияи сатр
• ба дигар сутун кучонидан ё нусхабардорй намудани инфор­матсияи сутуни чудокардашуда.

Амалиёти номбаршударо муфассалтар дида мебароем. Чудо намудани сатри чадвал:

1. курсорро ба яке аз ячейкаҳои сатри лозимй мегузорем
2. дар клавиатура тупиахри КЖ! ва Шшк££$Яоо якчря пахш карда cap меди^ем.

Чудо намудани сутуни чадвал:

1. курсорро 6а яке аз ячейкахри сутуни лозимй мегузорем
2. дар клавиатура тугмахри Ij[5| ва ПИ^Я-ро якчря пахш к&р-да cap медихем.

Ба дигар сатр кучошшани информатсияи сатри чудокат> дашуда:

1. аз менюи программа банди Правка ва дар аерменюи пайдо-гардида командаи Вырезать ро интиҳоб менамоем
2. курсорро ба яке аз ячейкахри сатре, ки ба он информэтсия кучонида мешавад мегузорем
3. аз менюи программа банди Правка ва аз зерменюи пайдогар-дида командаи Вставкть-ро интиҳоб менамоем.

Ба дигар сатр нусхабардорй намудани информатсияи сатри

чудокардашуда:

1. аз менюи программа банди Правка аа аз зерменюи пайдогар-дида командаи Копировать-ро интиҳоб менамоем
2. курсорро ба яке аз ячейкахри сатре, ки ба он информатсия нусхабардорй карда мешавад мегузорем