Ҳусни рафтори расми ва сиёси

СИМОИ ЗОҲИРИ

Симои зоҳирии инсон маъмулан таасуроти нахустин ва муҳимро боқи мегузорад. Бо он ки шинохти беҳтар ва амиқтари сират ва ҷаҳони мураккаби ботинии инсон, дарки мазмуни арзишҳои маънави ва идеалҳои зиндаги ва бахусус, кӯшиши табии шинохти ҷавҳари инсон сабабгори нисбатан ва тадриҷан хира гардидани таассуроти симои зоҳири, либос, манераҳо ва хусусиятҳои дигари амали зоҳири ва ва рафтор мегарданд, вале хилофи ин ҳама ва ҳатто талошҳои огоҳона, таъсири симои ҳоҳири муассир ва дарозмуддат аст. Агар инсони нек ва дорои хислатҳои бузурги маънави, ахлоқи ва иҷтимои дар бобби симои зоҳири ( либос, манераҳо, ҳаракат, тарзи муносибат ва ғайра) таассуроти манфи гузорад, асари он муддати тӯлони эҳсос хоҳад шуд.

Шарти муҳимтарин ва асоситарини симои зоҳири аз диди одоби сиёси ва расми покии тамоми аъзои бадани инсон аст. Чун шахси расми ва сиёси баёнгари симо ва фарҳанги низоми сиёси ва давлати мебошад ва ҳамзамон бо афроди зиёд (чи роҳбарону ҳамкорон, чи шаҳрвандон ва ҳатто меҳмонони хориҷи) сарукор дорад, бояд доимо поку ботароват ва дилкашу ҷаззоб бошад. Бахусус тарошидани риш, гирифтани нохунҳо, сару рӯи доиман пока мри ҳатми мебошад. Истифодаи атриёт ва василаҳои дигари хушбуй амали писан даст, вале ҳадди мақул ва эътидолро бояд шинохт, то бӯи онҳо боиси нороҳатии дигарон ва таассуроти манфи (дар мавриди завқи паст, худнамои ва ғайра) нагардад.

Ниҳоят зарур аст, ки шахси сиёси ва расми чеҳраи боз ва кушода дошта бошад. Чини абрӯ ва виқори сохта дар дигарон, маъмулан, таассуроти манфи боқи мегузорад, ҳамкорон ва афроди муроҷеъро нороҳат ва ҳатто дурр месозад. Ҳамзамон дар ҳар маврид ҷиддият, диққат ва суботи хотиру зеҳнро бояд ҳифз кард.

ЛИБОС

Либос рукни муҳими симои инсон ва баёнгари завқи ӯст. Он низ таасуроти муҳим боқи мегузорад. Дар фаъолияти сиёси ва расми талабот нисбати либос ҷиддитар аст.

Шарти муҳимтарин поки ва таровати либос аст: либос бояд доиман пок ва дарзмолшуда бошад.

Шарти муҳими дигар созгории либос аст либоси расми маъмулан тираранг ва сиёҳтоб мебошад: пӯшидани костюму пироҳанги серанг ва ҷилодор салоҳ ва раво нест.

Пироҳан маъмулан cафед ва ё камранг (масалан, кабуди сафедранг, забзи сафедранг, зарди сафедранг, оби) қабул шудааст ва пироҳанҳои серранг (бахусус, сурх, зард, сиёҳ) мақбул нест.

Галстук рукни муҳим ва ҳатто ҳатмии либоси расмист ва бояд ба ранги либос бахусус кастюм ва тамоюлоти мӯд созгор бошад (ҷуз ранги сиёҳ). Галстуки якранги сиёҳ фақат ҳангоми мотам истифода мешавад.

Шим маъмулан ҳамранги костюм бошад ва ё ба ранги он наздик бошад. Дарозии он бояд дар ҳадде бошад, ки болои туфли хам гарда два дар пас то пошнаи он расад. Шимҳои серранг, ҷилодор ва духти ғайримаъмули (бо хатҳои ранга, кисаҳои зиёд, андозаҳои гуногун) салоҳ нест.

Миёнбанд (тасма) бояд ҳамранги шим ва ё ақалан наздик ба ранги он боша два ороишоти ғайримаъмули (ситорачаҳо, металҳои зиёд, қулфҳои калон) надошта бошад.

Туфли сиёҳ ва ё тираранг буда, бо либос (бахусус, костюм ва шим) созгор бршад: пӯшидани туфлиҳои ранги баланд (бахусус, сафед) ҷоиз нест.

Ҷуроб бояд нисбати ранги костюм ваш им ранги тиратар дошта ба ранги туфли наздиктар бошад. Он бояд ба андозае дароз бошад, ки ҳангоми нишаст бараҳнагии пойро пӯшонад ва маълум насозад. Бо костюми тираранг пӯшидани ҷӯроби сафед ҷоиз нест ва ҷӯробҳои серранг низ салоҳ нестанд. Ва албатта, ҷӯроб бояд пок ва бидуни нуқс бошад.

Дар фаъолияти расми ва кори пӯшидани пироҳани остинкӯтоҳ ва ё беостин бо костюм раво нест: пироҳан ҳатман остини дароз дошта, тугмаҳо ва ё остинбарчин (запонкиҳо)-ро доро бошад. Пироҳанҳои нелони ва бофти ҷоиз намебошанд. Ҳамчунин пироҳанҳои дӯхти хос (бидуни гиребон, бо тугмаҳои зиёди болои ҳам, бо кисаҳои зиёд ва ғайра) ҷоиз нестанд. Гиребони пироҳан бояд ҳудуди 1 см аз гиребони костюм баланд бошад. Жилет бояд на кутоҳ ва на дароз бошад: он бояд имкони онро муяссар созад, ки на пироҳан ва на камарбанд намоён нашавад ва зери он доиман ноаён бошад.

Дар сурати истифодаи бандҳои шалвор (подтяжка) аз камарбанд бояд сарфи назар кард ва баръакс. Ҳангоми маросимҳои ғайрирасми дар ҳавои ниҳоят гарм пушидани пироҳанҳои остинкутоҳ (бо галстук ва шимми созгор ба он) ба тариқи истисно ҷоиз ва равост.

 ОДОБИ СӮҲБАТ

Гӯш фаро додан ба ҳамсӯҳбат, сари вақт ва вокуниши дуруст ба суолҳои ӯ ва боназокат (мулоим, боадабона) посух гуфтан ба онҳо-муҳинтарин унсури фарҳанг аст. Ҳангоми сӯҳбати дӯстона одатан яке сӯхан мегӯяд ва дигарон оромона ба он гӯш фаро медиҳанд. Зиёда аз ин танҳо ҳамон вақт пурсишро матраҳ месозанд, ки сухани шахс ба поён расидааст. Буридани сухани шахсе, ки сҳҳбат дорад ва бар иловаи он суол пеш гузоштан ба вай муносибати ҳолу замон нест ва кори нохуб аст. Бояд ёд дошт, ки ҳангоми суханрони хоҳ ин раванди дарсгӯи аст ва ё сӯҳбати дӯстона шахси сухангӯ аз имову ишора ва такон додани даст худдори варзад. Агар шахси сухангӯ нишастааст, дастҳо бояд сари зонуҳо бихобанд, вале агар сухангӯ рост истодааст, дастҳо ҷойи хеш-сари кифт овезон бошад. Зиёда аз ин ҷунбонидан, болову пойин алвоҷ додан ва таҳдид кардан бо дастҳо ва ангуштон-кори бисёр ношоиста ба шумор меравад ва зишт аст. Шахси сухангӯ ҳангоми суҳбат бе сабаб набояд бихандад, зеро ин амал тааҷҷуби ширкаткунандагони давраро бармеангезонад. Сухан карда истода, барои ҷалби таваҷҷӯҳ ба даст ва ё китфи ҳамсӯҳбат даст назанед. Аз суҳбат кардан болои сари ҷанобон, ба вижа хонумҳо, дури кунед. Бо оне, ки пушти сари шумо нишастааст, суҳбат наоред, сухани шахсеро, ки ҳарф мезанад, мабуред. Ҳангоми сӯҳбат ба соати девори ва ё мучи нигоҳ накунед, ба вижа ба таври намойиши ва мукарар, ки таваҷчӯҳи шахси сӯханварро ҷалб мекунад.

Мавзуи Телефонной шарти. Тарзи муоширати расми бо

телефон

Тарзи муносибат ва гуфтугу бо телефон низ яке аз санъатхои муоширати расмй ба хисоб меравад. Аз тарзи гуфтугу бо телефон мизоч метавонад, дар бораи корхона, коргарони корхона хулосабарорй намояд. Дар вакти гуфтугу б о телефон мизоч; тагйирёбии шакли руй, харакатхои дар шахси бо телефон чавобдодаистодаро дида наметавонад, лекин тарзи сухангуиро, муоширатро маълум карда метавонад, ки бо у чй хел гуфтугу карда истодаанд: беэхтиромона ё беодобона, бепарвоёна ё бетаккалуфона ва г.

Вакте ки телефон занг мезанад, онро бардоштан лозим ва онро бояд баъд аз занги 2-юм бардорем, на баъд аз зангхои 3-юму 4-ум (ин нишонаи ба кор хунукназарона рафтор кардани шуморо нишон медихад.), чунки вобаста ба реаксияи шумо нисбати занги телефон, мизоч дар бораи хамин кор хохишманд будан ё набудани шумо хулоса мебарорад.

Дар вакти чавоб ба телефон хизматчй аввал бояд бо эхтиромона салом гуяд, хатто дар холате, ки агар хохиш надошта бошад, сипас хизматчй худро бояд шиносонад, ному насаб ва номи корхонаро гуяд. Масалан, «Ассалому алайкум, дар назди телефон Саидов Хуршед хизматчии…» Чунин гуфтугузор як хисси эхтиромонаи мизочро нисбати шахси чавобдиханда ба вучуд меорад.

Дар вакти чавоб додан бо телефон аз чунин гуфтугузорохо худцорй кунед: «Привет!», «Шумо ба кй даркор?», «Кй занг мезанад?», «Ман бо кй гап зада истодам?», «Ба шумо чй лозим?», «Шумо чй мехохед?», «Ному насабатон чй?», «Пагох телефон кунед», «Хама ба хуроки нисфирузй рафтагй».

Бехтар мешавад, ки бо чунин зангхои телефонй аз суханони «Ба шумо чй хизмат расонида метавонам?», «Оё, ман метавонам ба шумо ёрй расонам?» «Бубахшед, худатонро муаррифи кунед», «Ба сардор чй расонам?» истифода намоед.

Хеч вакт дар вакти чавоб додан бо телефон ба эхсосот до да нашавед. Агар шумо бо сардоратон мунокиша карда бошед хам, агар ахволи шумо вазнин бошад хам ох накашед, дагалона чавоб надихед.

Дар вакти кор (вобаста ба кор хеч вакт телефонро беназорат нагузоред) бо телефон гуфтугузори шахсй накунед. Агар хангоми гуфтугузор бо мизоч дар телефон акса карда монед, хатман узр пурсед. Дар вакти сухбат бо телефон хатман бо эхтиром пурсидан лозим аст, «Шумо маро мешунавед?», «Мебахшед ман шуморо дуруст фахмидам?», «Бубахшед ман хато накардам?». Агар дар вакти гуфтугу аз телефонй дигар занг шавад, шумо бояд боэхтиромона фахмонед, ки гуфтугу карда истодаед ва агар вакт бошанд, интизор шаванд.

Мавзуи Этикет дар ҷойҳои чамъияти. Дар бораи шартҳои рафтор

Инсоният дар рафти инкишофи худ бо максадх, ои гуногунг, шарт, цоида ва нормах; ои мухталиф тартиб додааст. Моҳияти чамъияти и онх; о ^амеша бо зарурати танзими муносибат^ои байни одамон асоснок мешуд. Масалан, чунин шакли маъмули кадимй муомила мисли дастфишурй чй гунна пайдо шудааст? Одамон ба якдигар даст дода, бо х, амин изх, ор мекарданд, ки бо нияти нек, бе яроку асли>; а омадаанд. Дар шарт х, ангоми ах; волпурсй дастро пеши сина мегирифтанд. Хитоих, о х; ангоми танзим дастх, ояшонро озод мекарданд. Бо вучуди шаюдои мухталифи ах, волпурсй маъною мо^имяти он*о як буд — дар даст аслихд нест.

Коидаи ба хона даромадан, калапушро гирифтан, х, ангоми аҳволпурсй дастпушакро аз даст гирифтан чй тавр пайдо шудааст? Сарбоз кулону лавозимоте дар бар дошт, ки уро дар чанг аз зарба ҳимоя мекарданд. )^ангоми ба хонаи шинос ё дуст даромадан, кулоҳро аз сар гирифта мемонд. Ин амр низ гуво^и он буд, ки шахе ба хона бо нияти нек омадааст.

Ба шартхои муомила дар чамъият х; ануз аз кадим диктата зиёд дода мешуд. Достойной «Илиада» ва «Одиссея»-и Х, оммер шах; одат медих, анд, ки дар Юнони Кадим расму таомули худро меомузонданд. Унсурмаолии Кайковус дар «^обуснома» дар бораи шарт^ои рафтор, одобу муоширату рафокат, пандх; ои хубе додаст: «… бо бехирадон х; аргиз дустй макун, ки дустй бехирад, ба дустй он бикунад, ки сад душмани окил ба душманй накунад. Ва дустй бо мардуми х; унарй ва нек азду некмах; зар кун ва тан^о иншастан аз ^амнишини бад авлодтар аст». Чунон, ки гуфтаанд:

Эй дил рафтй чунон, ки дар сах, ро дод. На анду^и ман хурдиву на анду^и хвот.

Мавзуи Тарзи рафтор дар чойҳои чамъияти

Махорати рафтор дар чойхои чамъиятй — як чихдти эстетикаи рафтори одам буда, конуну к, оидахои одоби худро дорад. Асоси онхоро рафтори хоксорона, мулоим дар театр, кинотеатр, намоишгохдо, суратхона, клубу касрхо, хонахои истирохдт, богхо ва дигар чойхои чамъиятй ташкил медиханд. Эстетикаи рафтор дар чойх, ои чамъиятй х, ануз дар чй зохир мегардад?

Х, ануз Гёте навишта буд: «Сахна ва зали тамошо, актёрхо ва тамошобинон танхо дар якчоягй вахдатро ташкил медиханд». Ин ибора мазмуни мухим дорад. Мазмуни намоиш, балет ё шунидани опера, консерт бошад, хайрхохй таассуроти тарафайн, маданияти идрок ва рафтори тамошобинонро такозо дорад.

Тамошои театр хамеша ид буда, ба кас рухбаланидй ва хушнудй мебахшад.

Ба театр, кино дар вакташ то шуруй спектакл, сеанси филм омада, ба чои худнгишастан лозим аст. Дер омадан ба ин гуна чойхо аломати тарбияи бад аст. Барои ба чои худ гузаштан, аз шахси дар канор нишаста ичозат пурсидан («Ичозат дихед гузарам»), руйро ба тарафи нишастагон гардонда, ба чои худ нишастан зарур аст.

Вале агар дар ягон катори дигар шиносхо ва ё дустонатонро бинед, пеш аз хама бояд дод задан, аз болои сари дигарон даст дароз кардан, агар шуруй спектакл ё филм наздик бошад, давида ба наздаш рафтан мумкин нест. Бо якдигар бо имои сар, табассум салом гуфта, дар вакти танаффус бохам сухбат кардан лозим аст.

Агар бо дустон ва ё аъзоёни оилатон омада бошед, дар вак; ти намоиш пичир — пичир кардан, ба бозии актёрх, о, ороиши сахда ва гайра эрод гирифтан аз руи одоб нест. Мумкин шумо аз мазмуни спектакл, филм огох бошед, вале ба хозирон дар рафти намоиш накл кардан нашояд. Аввал ин кор ба дарки филм, спектакл аз тарафи дигарон халал мерасонад, дуюм на хдма пешакй рафти вок, еъот, мазмуни филм, спектаклро донистан мехоханд.

Эх, сос ва бахои бозии актёрхоро дар театр бо чапакзанй ифода менамоянд. Вале танхо баъди намоиш, сахда тамоми асари мусик; й ё кисми он, баъди хотимаи баромади навбатй кафкубй кардан мумкин аст, зеро кафкубй дар рафти баромад, мусикд, суруд, суханро пахш намуда, ба дарки пурраи асар ва ходисоти сах, на халал мерасонад.

Хдмчун аломати тадсин ё вачд ба хунармандон гул тухфа мекунанд, мах, з тух, фа мекунанд, на ин ки хдво медихднд.

Баъзан мушох, иа мешавад, ки к; исме аз тамошобинон «х, иссиёти» худро бо гавго, хуштак, покубй «ифода» менамоянд. Ин аз маданияти пасти хиссиёт, рафтори номакбул шаходат медихад, зеро тамошобинон барои лаззати эстетикй бурдан, истирохат меоянд.

Мавзуи Эстетикаи шакли зоҳири

Магар тасодуфист, ки А. П. Чехов дар ибораи худ рочеъ ба зебоии одам, аввал «Х, ам симову хам либос»-ро ном мегирад. Зарбулмассали халк; й мегуяд: «Бо либос вохурию бо акл гусел мекунанд». Тасаввуроти аввалин дар бораи одам аз руи либос, тарзи рафтор, комат, намуди киёфа ташаккул меёбад. Руи зебо… Чиро дар назар дорад? Чашмону бинии зебо, хатхои дурусти он симо? Руи одам як олами бутуни фикру акида, муносибатхост, симои зебо метавонад зишт ва мукаррарй метавонад барои мо натанхо дилчасп, балки зебо, нек, мехрубон, илхомбахш, боакл ва гамхор шавад. Мутафаккирон дойр ба ин масъала панд овардаанд:

На хар ки ба сурат накует, сирати зебо дар уст. Кор ан дарун дорад, накует.

(Саъдй)

Тана бар ман мазан бар сурати зишт, Эй тихй аз фазилату инсоф. Тан бувад чун гилофу ч, он шамшер, Кор шамшер мешавад, на гилоф

(Ч, омй)

Даруну бурунро бо хам рост соз. Зи качбоз бехтар бувад ростсоз Дарунро биёрой хамчун бурун, Ва ё кун бурунро ба ранги дарун

(Ч, омй)

Ба сурат одамй натвон чузъидан, Ба полон хар намебояд харидан. Басо мардум ба сурат хамчу мохан, Дарунхошон вале ганду сиёхан