Мавзуи мафхум дар бораи стеганография

Нақша:

1. Усули стеганографӣ
2. Мафҳуми стегосистемаҳо
3. Тадбиқи стегокалидҳо

Ба мо маълум аст, ки агар мафхуми криптография аз руст намудани маълумот иборат бошад, стеганография бошад умуман мавчуд будани маълумотро махфи нигох медорад. Созандагони алгоритми криптографи кушиши ба харч доранд, ки аз дасти вайронкорхои худ маълумотхои худро эмин нигох доранд. Созандагони алгоритми стеганографи дар он ташвишанд, ки ба душманон муяссар нашавад, ки оиди мавчудияти маълумот хабардор шаванд. Роххо ва усулхои хархелаи махфи доштани иттилоот аз истифодабарии шир то реаксияхои мураккаби химияви маълум мебошанд.

• Стеганография аз калимаи юнони гирифта шуда гирифта шуда маънояш steganos – махфи (секрет, тайна), graph навиштачот ё ин ки навиштачоти махфи мебошад. Максади стеганография – хар кадар махфи доштани мавчудияти иттилоот мебошад. Созандагони стегано – алгоритм дар он фикру хаёл хастанд, ки ба вайронкорхо имконият надиханд, ки иттилооти мавчударо дастрас намоянд. Стеганография – пеш аз криптография пайдо шудааст. Ду мисолро овардан мумкин аст: то с. 477 то давраи мо:
• Муи сари як гуломро гирифта мактубро ба сари пусти он навишта, баъд муи сарашро расонида баъд гуломро ба сурогаи лозима мефиристоданд. Баъд боз муи сари гуломро гирифта мактубро мехонданд.
• Ба тахтачаи муйдор харфхоро тарошида, онро бо воск руйпуш карда маълумот фиристода мешуд.
• Дар Хитой мактубхо ба руи шохи навишта шуда, онро ба намуди кулула (шарик) печонида, онро шахси дастрас мекарда фуру мебурд. Дар Рими кадим сатрхоро бо ранги ба чашм нонамоён, – шарбати мева, шир навишта мешуд. Ин метод то давраи мо расида буд. В.И.Ленин хам дар вакти бадарга буданаш асархои худро бо шир навишта, хангоми ба тахдид дучор шудан фуру мебурд.
• Дар чангхои якуми ва дуюми чахон стеганография тез таракки карда рафт. Немисхо дар ЧБВ микрофотография (микроаксбардори) истифода мебурданд, ки он хамчун нуктаи матбуот акс мегирифт. Баъд онро калон карда дар когаз расм, накша, сурат ба чоп мебароварданд.
• Дар замони хозира ин гуна манъкунихо самарае надорад. Барои пешрафту таракиёти стеганография дар аксар давлатхо ба криптография махдудият чори намуданд. Мисол: Барои интиколи калидхо ба давлатхо аз системаи шифрхои истифодабаранда кайд ва криптосистема талаб карда мешуд. Лекин методи стеганография ба ин махдудият дохил намешавад ва усулхои самаранок истифодаи он вучуд дорад.

Баъди ба Япония хамла намудани ШМА макомоти «сензура» то 15000 коркунон доштааст, ки хар руз то 1 млн. хатро аз назар мегузарониданд; гуш намудани гуфтугуи телефони, дидани газетахо, журналхо, кинофилмхо; барои бастани рохи алокаи стеганографи «сензура»-и Амрико фиристодани маълумот бо почта, бозихои шохмот бо почта фиристодашаванда, фиристодани кроссвордхо, расмхо, варакахои газета, маълумотхо оиди бофтан ва духтани куртахо; акидаи кухнаи истифодабарии микронуктахо бо воситаи КФ. Хеч кас ба хаёлаш хам намеояд, ки дар хуччати электрони бо воситаи Интернет фиристодашуда яке аз нуктахо нукта набуда, балки маълумоти махфи мебошад. Бо воситаи лавозимотхои махсуси барномави ин микронуктахо якчанд маротиба калон карда маълумоти махфи хонда мешаванд.

Дар мохи марти соли 2000 мактаббачаи 17-солаи амрикои

• Алгоритми руст намудани «хабар» дар генни молекулаи ДНК-ро сохта тавонист. Вай дар озмуни олимони чавон технологияи воридоти хабар ба генни ботартиби молекулахои ДНК бо матни «Вторжение 6-го июля: Нормандия намоиш дод.
• Боз яке аз сохаи истифодабарии стеганография химояи хукуки муаллифи аз дастрасии беичозат ба хисоб меравад. Ба тасвири графикии компютерхо махсус аломатчахо гузошта мешавад, ки он ба чашм ноайён мебошад, бо ёрии лавозимотхои махсуси таъминоти барномави он шинохта мешавад.
• Стеганография чои криптографияро нагирифта, онро пурра менамояд. Агар вайронкорхо рамзхоро кушоянд, хам лекин онхо боз ба як намуди дарачаи химоя дучор мешаванд.
• Стеганография як катор норасогихо хам дорад.
• А) мустахкамкунии онро асос кардан мушкил аст;
• Б) файлхое, ки тасвири раками, овоз доранд то дарачае бе гумшавии функсияхои худ дигаргун карда шаванд.
• В) органхои хиссиёти инсон дигаркунии ками тасвири ранга ва сифати овозро кам фарк мекунад.

Стегосистема – воситахо ва усулхо барои махфи интикол додани маълумотхо истифода бурда мешавад.

Г)вайронкорхо доири системаи стеганографи маълумоти пурра пайдо карда бошанд, хам лекин доир ба маълумоти калид маълумот надошта бошанд.

Д).вайронкорхо аз имкониятхои истифодабарии техникахо оиди ба дастоварии маълумотхои махфи дастнорас бошанд.

Дар стегосистема ба сифати маълумот хар гуна хабархоро ба монанди матн, хабар(сообщение), тасвир ва …истифода бурдан мумкин аст.

Рамзи Сезар

Мисоли таърихии ивазкунии рамзхо ин рамзи Сезар мебошад.

Он чунин аст:

Чойивазкунии 3 харфхо ба тарафи чап

А Б В Г Д Е Ё Ж З И Й К Л М Н О П Р С Т У Ф Х Ц Ч Ш Щ Ы Ъ Ь Э Ю Я

Г Д Е Ё Ж З И Й К Л М НО П Р С Т У Ф Х Ц ЧШ Щ ЫЪ Ь Э Ю Я А Б В

Дар натичаи гечиш харфи А ба харфи Г, Б ба Д, В ба Е ва гайрахо

Мисол: калимаи «РИМ» ба калимаи махфии «УЛП» мубаддал мешавад. Кабулкунанда бо ёрии сатри 2-ум ин калимаро ба калимаи кушод «РИМ» бармегардонад. Калид дар рамзи Сезар ин сатри 2-уми алфавит мебошад.

Адабиётҳои истифодашуда:

1. А.О. Цуканова, С.Б. Смирнов «Экономика защиты информации» Учебное пособие – СПБ ГУИТМО, 2007 – 259 с.
2. Е.В. Бережная, В.И. Бережной «Математические методы моделирования экономических систем» Учебное пособие – М.: 2003,, 386 с.
3. В. Жельников. Криптография от папируса до компьютера. – М., ABF, 1996.
4. Ульман Д. «Введение в системы базы данных» Москва: Лори 2000с. 374с.
5. Дейт К. «Введение в системы базы данных» Киев, диалектика 1998г., 784с.