Зарфи миқдору дараҷа дар забони англисӣ

Феъли “to have” бо зарфҳои миқдору дараҷа низ васеъ истифода бурда мешавад. Зарфҳои миқдору дараҷаро дар забони англисӣ “Adverbs of degree” меноманд. Ҳоло истифодаи феъли “to have”-po бо зарфҳои миқдору дараҷаи “many”, “much”, “few”, “little” аз назар мегузаронем. Зарфҳои “many” — (бисёр) ва “few” (кам) бо исмҳои шумурдашаванда ва зарфҳои “much” — (бисёр) ва “little” — (кам) бо исмҳои шумурданашаванда истифода бурда мешаванд.

Мисолҳо:

I have many friends. — Ман ҷӯраи зиёд дорам.

They have many toys. — Онҳо бозичаҳои бисёр доранд.

Lola has much brown bread on her bag. — Лола дар сумкаи худ нони зағорӣ бисёре дорад.

I have few friends in this city. — Ман дар ин шаҳр кам рафиқ дорам.

She has few apples on her hands. — Ӯ дар рӯи дастони худ камтар (якчандто) себ дорад.

They have little meat in their ice-box. — Онҳо дар яхдони худ каме гушт доранд.

Мисолҳои дигар:

The seller has many ice-crearns in his refrigerator.

Moscow has many churches.

Our country has many beautiful cities.

The baby has a little hot milk in his bottle.

My cat has little meat in its mouth.

The boys have few balls and the girls have few dolls.

My sister has much coffee in her cup, but little bread in her plate.

Her uncle has many nephews and few nieces.

Дар шакли инкорӣ чӣ гуна истифода шудани феъли “to have” аз зарфҳои миқдору дараҷаи дар боло зикршуда вобастагии зич дорад. Мо аввал шакли инкории феъли “to have”- ро бе зарфҳои миқдору дараҷа аз назар мегузаронем. Дар ин маврид мо аз ҳиссачаи инкории “nо” истифода мекунем.

Муқоиса кунед:

I haye a cat. — Ман гурба дорам.

I have nо cat. — Ман гурба надорам.

Чӣ хеле, ки дида истодаед, дар ҷумлаи дуюм ҳангоми истифодаи шакли инкории феъли “have” пеш аз исм артикли номуайянии “а” гузошта намешавад.

Her grandfather has no sofa, he has a bed.

They have no carpet.

She has no friends at school.

My room has no window.

His aunt has no children.

They have no good plans.

My flat has no hot watter.

I have no free time on weekdays.

Акнун шакли инкории феъли “to have”-po бо истифодаи зарфҳои миқдору дараҷа аз назар мегузаронем. Дар ҳамаи ҷумлаҳои дар боло зикршуда пеш аз исмҳо ҳиссачаи инкории “no” қаpop дорад. Лекин агар дар ҷумла пеш аз исм зарфи миқдору дараҷа омада бошад, на ҳиссачаи “nо”, балки ҳиссачаи инкории “not” кор фармуда мешавад. Яъне ибораҳои инкории “have nо” ва “has nо “ бо ибораҳои инкории “have not” ва “has not” иваз мешаванд, ки дар шакли мухтасар “haven’t”, “hasn’t” мебошанд.

I have not many friends. — Ман бисёр рафиқ надорам.

They haven’t much rice in their bag. — Онҳо дар халтаашон биринҷи зиёд надоранд.

Дар мисолҳои боло азбаски пеш аз исмҳо зарфҳои “many”, “much” қapop доранд, на ҳиссачаи инкории “ nо “, балки “not” истифода шудааст.

Мисолҳои дигар:

Dushanbe city hasn’t many beautiful parks, but it has very many pretty girls.

We haven’t much free time at our institute, because we have many classes every day.

I haven’t much clean water in my kitchen.

Дар бораи зарфи миқдору дараҷаи “little” ҳаминро бояд гуфта гузарем, ки зарфи мазкур дорои ду маъно мебошад. Агар “little” пеш аз исмҳои шумурданашаванда қарор дошта бошад, вазифаи зарфро иҷро намуда, ба тоҷикӣ маънои “кам”, “каме” ё “камтар”- ро ифода мекунад. Лек агар “little” пеш аз исмҳои шумурдашаванда ояд, ҳамчун сифат баромад карда, ба тоҷикӣ “хурд”, “майда” тарҷума мешавад.

Диққат кунед:

I have little bread. — Ман камтар нон дорам.

I have a little room. — Ман ҳонаи хурде дорам.

She has little meat. — Ӯ каме гушт дорад.

Ҳангоми сохтани чумлаҳои саволӣ, бахусус саволҳои умумӣ “have” дар аввали ҷумла гузошта мешавад.

Have you a brother? Yes, I have. — Ту бародар дорӣ? Бале.

Has she many flowers? No, she hasn’t. — Ӯ гулҳои бисёре дорад? Не.

Мисолҳои дигар:

Have those girls kerchieves on their heads? No, they have not.

Has your mother a new wallet? Yes, she has a new wallet. Yes, she has.

Have these men striped pants? No, they haven’t striped pants. No, they haven’t.

Has Bunafsha a comfortable flat? Yes, she has.

Have you many or few white doves? I have many white doves.

Has your new flat three or four rooms? It has four large rooms.

Ҳоло якчанд саволи махсусро бо истифодаи феъли “to have” аз назар мегузаронем. Саволҳои махсусро бо иштироки калимаву ибораҳои махсуси “who” — (ки?), “which”- (Kaдом?), “how many” — (чанд то?), “how much” — (чӣ қадар?), “what” — (чӣ, чӣ хел?), “what kind of — (чӣ гуна? чӣ хел аст?) месозем.

Who has a big family? I have a big family, I have.

How many grandfathers have you? I have wo grandfathers.

How many teeth has your baby son? He has only three teeth.

How many fingers have people in their hands? They have ten fingers in their hands, but some people have iwelve fingers in their hands.

How much snow have your mountains in winter? Our mountains have much snov-in winter.

What have you in your pockets? I have money in my pockets.

What has that girl in her bag? She has English books.

What flowers has your garden? It has very beautiful flowers.

What kind of street has their city? It has wide clean streets.

What kind of tenagers has our neighbourhood? It has very noisy teenagers.